Lectures Tribal Art fair October 2022
location: De Duif
Aanmelden via [email protected] of 020-6237027/06-24905585
You can register at [email protected] or 020-6237027/06-24905585
Vrijdag 28 oktober
14.00
Persoonlijke versiering op het eiland Enggano, Indonesië.
Pieter ter Keurs
Op het eiland Enggano, Indonesië, is het contact met Nederlandse kolonisatoren dramatisch verlopen. In het begin van de twintigste eeuw was de bevolking bijna uitgestorven. Duizenden mensen waren slachtoffers geworden van pokken en cholera epidemieën. Er was nooit een Nederlandse bestuurspost op het eiland, waardoor er weinig bekend is over de oude Engganese cultuur. De weinige bronnen die er zijn, geven een verbrokkeld beeld. Toch kunnen we langzamerhand wel wat meer zeggen over de ‘traditionele’ cultuur. In deze lezing wordt ingegaan op de persoonlijke kleding en versierselen van mannen en vrouwen. Er wordt eveneens stilgestaan bij de betekenis van de diverse kledingstukken in relatie tot bijvoorbeeld versieringen van huizen. Alles lijkt met alles samen te hangen.
‘Images of objects collected on the Dutch navy voyage’, in P. Troost, Aantekeningen gehouden op eene reis…’ (Rotterdam: 1829), plate III.
Vrijdag 28 oktober/ Friday 28 October
16.00
Nuku Hiva 1825: an art-historical study of Marquesan material culture (lecture in English)
Caroline van Santen
Doctoral thesis, University of East Anglia.
In May 1825 two Dutch navy ships visited the Marquesan island of Nuku Hiva on their way from South America to Indonesia. During their sojourn the Dutch acquired objects made by Marquesans, a number of which can still be traced to (museum) collections. By 1825 the Marquesas Islands had been visited by a considerable number of European and American ships, among others by James Cook (1774) and the Krusenstern Expedition (1804). This lecture explores the objects collected by the Dutch, placing them in the wider context of Marquesan material culture covering the period 1774-1840s. Particular attention is paid to two types of objects, stilt steps and ear ornaments, both of which were described, collected and drawn by the Dutch visitors of 1825.
This lecture is based on a recently finished PhD thesis at the Sainsbury Research Unit of the University of East Anglia, Norwich (UK).
This lecture is NOT taking place, Arnold Wentholt is ill.
Affiniteiten – de Aldo en Hannie van Eyck collectie.
Arnold Wentholt
Aldo van Eyck (1918-1999) en zijn vrouw Hannie van Eyck-van Roojen (1918-2018) waren naast hun dagelijkse werkzaamheden als architect, verwoede verzamelaars van objecten uit wat ze aanduidden als ‘verre’ en ‘archaïsche’ culturen. Uit alle windstreken en tijden kochten ze voorwerpen die ze vervolgens rangschikten in hun huis, daarmee affiniteiten beogend, overeenkomsten.
Eenieder die het huis in Loenen aan de Vecht vanaf 1964 betrad kwam meteen in een andere wereld terecht. Het interieur van het achttiende-eeuwse pand werd door Aldo van Eyck zodanig aangepast aan hun kunstcollectie en gesorteerde bibliotheek, dat in vrijwel elke ruimte voorwerpen stonden en hingen. Ze leefden letterlijk te midden van hun collectie en deelden hun enthousiasme hiervoor graag met anderen.
In deze lezing ga ik nader in op de achtergronden van een verzameling, die naast voornoemde voorwerpen ook moderne en hedendaagse kunst bevatte, alle bijeengebracht vanuit een leidend principe, relevant door relativiteit. Waar kwam dat vandaan?
Zondag 30 oktober
14.00
‘Eretekens voor de succesvolle Yahray strijders uit Nieuw Guinea’
Niels Beckers
In het voormalige Nederlands Zuid Nieuw Guinea leefden de Yahray. Een volk dat het koppensnellen een centrale rol in hun leven toebedeelde.
In de collecties van het Nederlandse Nationaal Museum van Wereldculturen en in die van het Parijse Musée du quai Branly – Jacques Chirac vinden we verschillende objecten terug die toebehoorden aan deze strijdvaardige mensen.
De musea beschikken zelfs over één van de meest waardevolle zaken die deze voormalige koppensnellers maar konden hebben, namelijk … hun eretekens. Onderscheidingen die uitgereikt werden aan de meest succesvolle strijders onder hen.
Desondanks kwam de Vlaming Niels Beckers tot de verrassende vaststelling dat de kennis die men hierover had niet zo groot bleek te zijn en er zelfs in de vakliteratuur onduidelijkheid heerste over deze stukken.
Als gevolg hiervan worden de eretekens dan ook vaak foutief geïnterpreteerd en onterecht toegeschreven aan culturen die dit gebruik zelfs niet kenden, zoals de Asmat.
Niels trok daarop op onderzoek uit en publiceerde in december 2021 het stuk ‘Honoring of the Succesfull Yahray Warriors”, waarin hij het gebruik van de onderscheidingen beschrijft en binnen hun context plaatst, aangevuld met relevant beeldmateriaal.
Tijdens deze lezing komt u meer te weten over dit fascinerende onderwerp.
Zondag 30 oktober/Sunday 30 October
16.00
The human skull: totem or taboo? (lecture in English)
Philip Van Kerrebroeck
Hoogleraar em. Urologie, Universiteit Maastricht
The human skull has symbolic and religious value in many societies, and is preserved, venerated, and sacrificed. Colonials, in contact with cultures in which human skulls played a role, were fascinated by their significance and beauty. Hence, these skulls ended up as collector items. Recently the presence of human remains in collections has become a controversial issue and an ethical dilemma. In this presentation the significance of the tribal human skull will be presented, as well as the aesthetics, based on unique examples. The ethical and legal issues around the skull as part of a collection will also be debated.
Bamoun skull